من راوی؛ مطالعه رویکردهای روایت اول شخص در انیمیشن

این رساله که یک پژوهش کتابخانه ای است، بنای خود را بر تعریفی گذاشته است که من راوی را سرچشمه ی تولید هر فیلم انیمیشن با هر نظرگاهی می داند. درفصل اول با تفکیک میان انیمیشن های داستان گو با مخاطب عام، و انیمیشن های اصطلاحا شخصی و هنری، به این می پردازد که برای ساخت هرکدام از این انیمیشن ها، کدام «وضعیت من» انیمیشن ساز بیشتر فعال بوده است و برای این کار از تحلیل رفتار متقابل روانشناس آمریکایی-کانادایی اریک برن (1910-1970) و تعاریفی که او ارائه داده است استفاده می شود. درفصل دوم با معرفی دو نوع تکلم خودمیان بین و اجتماعی شده، گفته می شود که برای ساخت یک انیمیشن از ترکیبی از این دو استفاده می شود و می توان طیفی را تصور کرد که هر انیمیشن جایی در آن دارد؛ انیمیشن های داستان گویی که مخاطب عام دارند، عموما به تکلم اجتماعی شده نزدیک ترند و انیمیشن های اصطلاحا شخصی به تکلم خودمیان بین. نسبت هریک از این دو تکلم با یکی از «وضعیت های من» رساله را به اینجا می رساند که برای بازشناسی ویژگی های فیلم های شخصی می توان از شناخت ویژگی های تکلم خودمیان بین و ویژگی های تفکر کودکان استفاده کرد. این فکر برگرفته از کتاب شعر و کودکی (1385) نوشته ی قیصر امین پور است. در این بخش پس از بیان ویژگی ای از رفتار و تفکر کودک، ازجمله جاندارپنداری، تداعی، بازی ها، استدلال ها، و.. مثالی از دنیای انیمیشن آورده می شود. درفصل سوم این رساله «وضعیت من» تماشاگر در مواجهه با یک اثر انیمیشن، برای بازشناسایی ارتباطی که با انیمیشن برقرار می کند، مورد بررسی قرار می گیرد. بر اساس الگوی رفتار متقابل اریک برن، «وضعیت من» دو سوی این رابطه، یعنی پدیدآور و مخاطب، تعیین می کند که این ارتباط می تواند ادامه پیدا کند یا قبل از پایان فیلم قطع می شود. حالت های ممکن این ارتباط مورد بررسی قرار می گیرد تا معلوم شود برای دیدن و لذت بردن از یک انیمیشن، مخاطب باید در کدام «وضعیت من» قرار گرفته باشد. در فصل چهارم این رساله اشاره می شود که فیلم سازی به اندازه ی هنرهای تجسمی، هنر بی واسطه ای نیست و بیشتر به برنامه ریزی و همکاری نیازمند است. وقتی انیمیشن قرار است بیانی فردی و شخصی باشد، طبیعی است که به سمت هنرهای بی واسطه تر بیاید. پس عجیب نیست اگر انیمیشن های فردی به نسبت انیمیشن های تجاری، تجسمی تر باشند. انیمیشن با تعریف سینماییِ اصطلاحاتی چون زاویه دید، p.o.v، حرکت دوربین، نما و سکانس انطباق کاملی ندارد و این خود شاهدی برای زبان مستقل انیمیشن است. اگر تعریف انیمیشنیِ این اصطلاحات ممکن باشد، ظرفیت و زبان ویژه ی انیمیشن در روایتگری، تعریف می شود. ویژگی های انیمیشن در روایت گری، که در هنرهای تجسمی و سینما یافت نمی شود، می تواند امکانات منحصر بفردی را برای ابراز فردیت در اختیار هنرمند قرار دهد. دربخش نتیجه گیری ضمن مروری بر پیش گفته ها، به بخش هایی از این رساله که ظرفیت گسترش دارند، اشاره می شود.